KINH BÁT CHÁNH ĐẠO

Kính thưa quý Phật tử và quý bạn đọc thân mến,

Mãi cho đến hôm nay, qua hơn 2500 năm lịch sử, lời Phật dạy vẫn sáng mãi trong lòng người về một con đường đưa đến hạnh phúc tuyệt đối:

“Không bệnh lợi tối thắng/ Niết Bàn lạc tối thắng/ Bát Chánh đường duy nhất/ Đến bình an bất tử” (Kinh Pháp Cú)

Đức Phật sau khi đạt đến sự giác ngộ hoàn toàn, Người đã đến hóa độ cho 5 anh em Kiều Trần Như với bài kinh Tứ Diệu Đế. Đó là một bản tuyên ngôn xác quyết của Đạo Phật về 4 chân lý nhiệm màu: Cả cuộc sống này là khổ, và nguyên nhân của khổ là gốc tham ái, trạng thái Niết Bàn chấm dứt mọi khổ đau và cuối cùng là con đường Bát Chánh để đi đến hạnh phúc tuyệt đối ấy.

Biết bao kiếp đi qua, con người vẫn mãi đi tìm hạnh phúc giữa biển đời đầy khổ đau của chốn sinh tử luân hồi. Bát Chánh Đạo chính là con đường để chúng sinh đi đến hạnh phúc của sự giải thoát, giác ngộ với sự tu tập từ căn bản Chánh kiến, Chánh tư duy, Chánh ngữ, Chánh nghiệp, Chánh mạng, đến Chánh tinh tấn, Chánh niệm và đỉnh cao là Chánh Định. Tất cả mọi giáo lý của Đạo Phật đều xoay quanh cốt lõi Bát Chánh Đạo. Nếu sự tu học đi ra ngoài Bát Chánh Đạo thì chúng ta đã đi sai đường.

Trước thời đại ngày nay, khi nguồn giáo lý đạo Phật được lan truyền rộng rãi với nhiều phương tiện để giáo hóa, giúp cho con người xây dựng một đời sống đạo đức, thuần thiện thì Bát Chánh Đạo là một cốt lõi mà ai ai khi đến với Đạo Phật phải nắm vững và hiểu rõ đường đi này. Với trăn trở làm sao để cho tầng lớp tu sĩ xuất gia luôn suy nghiệm và giảng dạy Bát Chánh Đạo cho Phật tử, làm sao để hàng cư sĩ Phật tử luôn khắc ghi con đường Bát Chánh Đạo làm kim chỉ nam cho đường tu của mình, Thượng tọa Thích Chân Quang – trụ trì Thiền Tôn Phật Quang đã ghi chép lại bài kinh Bát Chánh Đạo bằng Việt ngữ để người tụng đọc dễ tiếp nhận và hành trì.

Với niềm tin nơi Đức Phật về con đường Bát Chánh Đạo và hạnh phúc mà người thực hành Bát Chánh Đạo có được, Thiền Tôn Phật Quang xin trân trọng giới thiệu bài kinh Bát Chánh Đạo do TT. Thích Chân Quang biên soạn lại. Mong rằng bài kinh này sẽ lan truyền khắp nơi nơi, như dòng sông xanh tắm mát lòng người, ai cũng chia nhau như một món quà đạo lý ý nghĩa, để cuộc sống này mãi ngập tràn hạnh phúc, an vui.

Sau đây là bài kinh Bát Chánh Đạo:

KINH BÁT CHÁNH ĐẠO

Biên soạn: TT. Thích Chân Quang

NIỆM HƯƠNG

Nguyện đem lòng thành kính

Gửi theo đám mây hương

Phảng phất khắp mười phương

Cúng dường ngôi Tam Bảo O

Thề trọn đời giữ đạo

Theo Phật Pháp làm lành

Cùng Pháp giới chúng sanh

Cầu Phật từ gia hộ O

Tâm bồ đề kiên cố

Chí tu học vững bền

Xa bể khổ nguồn mê

Chóng quay về bờ giác. O

KỲ NGUYỆN

Hôm nay đệ tử chúng con trì tụng kinh Bát Chánh Đạo, nguyện mười phương Chư Phật gia hộ cho đệ tử chúng con tội diệt, phước sanh, thiện căn tăng trưởng, đạo tâm kiên cố, tinh tấn tu hành, cùng pháp giới chúng sanh đều trọn thành Phật đạo. O

CÚNG HƯƠNG

Giới hương định hương dữ huệ hương

Giải thoát, giải thoát tri kiến hương

Quang minh vân đài biến Pháp giới

Cúng dường thập phương Tam Bảo tiền O

Nam mô hương cúng dường Bồ Tát

(3 lần) O

TÁN THÁN PHẬT

Đấng Pháp vương vô thượng

Ba cõi chẳng ai bằng

Thầy của khắp trời người

Cha lành chung bốn loại. O

Nay con nguyện quy y

Diệt trừ vô lượng tội

Dâng lên lời tán thán

Ức kiếp vẫn khôn cùng. O

Con thì vô nghĩa Phật vô biên

Cảm ứng sâu xa rất diệu huyền

Một chỗ dung thông vô lượng cõi

Mười phương chư Phật hiện toàn thân

Con như quỳ trước từng Đức Phật

Cúi đầu đảnh lễ đến vô biên. O

LỄ PHẬT

Chí tâm đảnh lễ, Nam Mô Thích Ca Mâu Ni Phật và Mười Phương Phật. O (1 lạy)
Chí Tâm đảnh lễ, Nam Mô những Kinh thiên Thế Tôn dạy và Mười Phương Pháp. O (1 lạy)
Chí Tâm đảnh lễ, Nam Mô Thánh Tăng theo Thế Tôn học và Mười Phương Tăng. O (1 lạy)

KHAI KINH

Pháp vi diệu rất sâu vô lượng

Trăm ngàn muôn kiếp khó tìm cầu

Con nay nghe được xin trì tụng

Nguyện hiểu Như Lai nghĩa nhiệm mầu. O

Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật

(3 lần) O

KINH BÁT CHÁNH ĐẠO

Kính lạy Đấng Chánh Giác

Như vầy con đã nghe

Tại Lộc Uyển rừng xanh

Sau khi vừa chứng ngộ

Thế Tôn đến tận chỗ

Hóa độ rất tận tình

Cho nhóm Kiều Trần Như

Đều thành A la hán

Sau khi khuyên năm vị

Khéo giữ ý trung dung

Phật dạy lẽ tột cùng

Bài kinh Tứ Diệu Đế

Ai hiểu đời là Khổ

Tức là đã hiểu rằng

Có một cõi Niết Bàn

Vượt ra ngoài sinh tử

Ai hiểu đời là khổ

Tức là phải hiểu rằng

Khổ phải có nguyên nhân

Bởi Vô minh Ngã chấp

Ai tin có Giải thoát

Tức là phải tin rằng

Phải có một con đường

Đi về nơi cao thượng

Kính lạy Đấng Chánh Giác

Muôn đời con tôn thờ

Đường Bát Chánh bao la

Dẫn về nơi Giác ngộ. O

Thứ nhất là Chánh Kiến

Là hiểu được đường đi

Của Nhân Quả chi li

Từ đời này đời khác

Nghiệp một lần gây tạo

Thành quả báo về sau

Chẳng biết lâu hay mau

Nhưng không hề nhầm lẫn

Rồi tột cùng Giác ngộ

Là Vô ngã hoàn toàn

Thành tuyệt đối vị tha

Từ bi và Trí tuệ

Vô số điều đạo lý

Khắp pháp giới bao la

Càng lúc càng hiểu ra

Theo tháng ngày tu tập. O

Chánh Tư Duy kế tiếp

Là xây dựng tâm hồn

Thành đạo đức hiền lương

Theo từng lần tác ý

Khi khởi tâm bất thiện

Là quyết chí diệt trừ

Biết hối hận ăn năn

Biết canh phòng lần khác

Khi đối duyên tiếp cảnh

Luôn tác ý thiện lành

Tự nhắc chẳng có ta

Để mà tham mà giận

Thường tự răn tự nhắc

Phải biết sống vị tha

Luôn cung kính ái hòa

Không khoe khoang kiêu mạn

Thường khởi tâm tôn kính

Mường Phương Phật Pháp Tăng

Như ngưỡng vọng cao sơn

Còn mình như bụi rác

Thường khởi tâm ban rải

Từ bi khắp nơi nơi

Địa ngục hay cõi trời

Cả cỏ cây vạn loại

Tự nhắc mình tránh khỏi

Những ô nhiễm thấp hèn

Giữ giới hạnh sạch trong

Theo gương bao bậc Thánh

Càng ngày càng tinh tế

Kiểm soát tâm ý mình

Phát hiện những điều sai

Nhỏ như là sợi tóc. O

Thứ ba là Chánh Ngữ

Là làm chủ từng lời

Để rơi vào lòng người

Toàn những điều cao đẹp

Chẳng có gì tốn kém

Chẳng vất vả công lao

Nhưng tội phước rất nhiều

Mỗi khi lên tiếng nói

Đừng chê bai bừa bãi

Kẻo xúc phạm bậc hiền

Nhiều kiếp tổn phước duyên

Có khi sinh cầm thú

Cố gắng khen người tốt

Khen cho người khác nghe

Để mọi người phát tâm

Rồi hướng theo điều thiện

Luôn ngợi ca Phật Pháp

Kiên nhẫn độ từng người

Về với bóng từ bi

Để rời xa đau khổ

Hay nói về Nhân Quả

Về nhiều kiếp luân hồi

Cho người biết tin sâu

Mà làm lành lánh dữ

Không nói điều dơ bẩn

Không nói điều khen mình

Không nói điều đua ganh

Không nói điều giả dối

Vô số điều phải nói

Tạo nên công đức lành

Nên cẩn thận thông minh

Khi cất lời mở miệng. O

Thứ tư là Chánh Nghiệp

Là vô số việc làm

Rất cụ thể lợi tha

Yêu thương và giúp đỡ

Không làm điều ác độc

Gây đau khổ chúng sinh

Chỉ làm những việc lành

Cho chúng sinh an lạc

Có khi là lui lại

Nhường người tốt tiến lên

Có khi là bước lên

Gánh lấy điều nặng nhọc

Có khi là nghiêm khắc

Ngăn kẻ xấu làm sai

Có khi là ra tay

Giúp những ai hành thiện

Dù còn trong khốn khó

Vẫn cố gắng không ngừng

Làm từng chút việc lành

Đắp xây nền công đức

Rất siêng năng lễ Phật

Sám hối nghiệp nghìn xưa

Việc bất thiện ngăn chừa

Điều thiện lành chất chứa

Bồ tát thường gián tiếp

Giúp mà không ai hay

Nên phước giữ tròn đầy

Để chia cho tất cả

Biết bao nhiêu việc tốt

Khắp ba cõi sáu đường

Là Chánh nghiệp phi thường

Thành vô biên phước báo. O

Thứ năm là chánh Mạng

Là nghề nghiệp mưu sinh

Nuôi sống bản thân mình

Qua kiếp người tạm bợ

Nhờ phước từ Chánh Nghiệp

Nên người được tự do

Chọn nghề nghiệp sao cho

Phước lành sinh thêm mãi

Nghề tốt phải gồm đủ

Hai yếu tố sau đây

Là tạo phước từng ngày

Có thời gian tu tập

Riêng tỳ kheo tu sĩ

Chỉ khất thực xin ăn

Chớ suy tính kinh doanh

Mà sai đường xuất thế

Nhưng sa môn khất thực

Không luồn cúi thấp hèn

Mà đĩnh đạc uy nghi

Bất cần và thanh thản

Đem cuộc đời thanh tịnh

Giáo hóa khắp chúng sinh

Đổi lấy bát cơm lành

Ung dung đường thiên lý. O

Sáu là Chánh Tinh Tấn

Thực hành cách nhiếp tâm

Trong thiền định thậm thâm

Vô vàn điều gian khó

Lúc này tâm chưa nhiếp

Vọng tưởng còn chập chùng

Thân đau mỏi không ngưng

Nhưng không hề thoái chí

Có khi là thân quyến

Gây trở ngại đủ điều

Hoặc bệnh tật triền miên

Nạn tai không lường hết

Dù còn nhiều chướng ngại

Nhưng hành giải vững lòng

Như núi đá ung dung

Giữa bão giông sấm sét

Lòng dặn lòng đã quyết

Dù trăm kiếp ngàn đời

Tinh tấn mãi không thôi

Đi về nơi Vô ngã

Ngồi kiết già phu tọa

An trú khắp toàn thân

Cảm giác khắp toàn thân

Thân nghiêm trang bất động

Rồi nhẹ nhàng quán chiếu

Thân tạm bợ vô thường

Già bệnh chết thảm thương

Theo bụi xương bay mất

Biết thân này đang thở

Thân này đang thở vào

Thân này đang thở ra

Rõ ràng từng chút một

Mỗi phút giây cuộc sống

Vẫn an trú toàn thân

Vẫn nhớ thân Vô thường

Đêm ngày không gián đoạn.

Bảy là vào Chánh Niệm

Tâm tỉnh giác rỗng rang

Lòng thanh toát nhẹ nhàng

Nhưng vẫn còn niệm khởi

Nhờ vào sức tỉnh giác

Hành giả kiểm soát tâm

Không mờ mịt mê lầm

Chạy theo ngoài thanh sắc

Hành giả biết tác ý

Theo Vô ngã Từ bi

Gắng diệt trừ sân si

Tâm càng thêm đạo đức

Dù bắt đầu an lạc

Nhưng chỉ mới bắt đầu

Chưa phải đã vào sâu

Trong cõi thiền vi diệu

Như đi trên băng mỏng

Hay chông nhọn than hồng

Xin cẩn thận vô cùng

Lúc này đầy nguy hiểm

Nếu sai lầm tác ý

Với kiêu mạn ngấm ngầm

Len lỏi trong nội tâm

Ắt có ngày điên loạn

Càng thêm Tôn kính Phật

Đến tuyệt đối vô biên

Nguyện thân mạng cúng dường

Lên Mười Phương Tam Bảo

Hành giả còn vất vả

Mấy mươi kiếp tái sinh

Lên xuống giữa trời người

Mới hết đường Chánh Niệm

Diệt trừ Năm Triền Cái

Nóng giận và Tham lam

Trạo cử với Hôn trầm

Thứ năm là Nghi hối

Với thời kỳ mạt pháp

Người tu đến chỗ này

Nhầm tưởng đã đủ đầy

An trú nơi thánh quả

Có khi bị ảo giác

Hiện đủ điều lạ kỳ

Khiến kiêu mạn hoang mang

Để rồi vỡ tan hết

Có khi được thần trí

Biết nhiều việc lạ thường

Càng tưởng chứng cao siêu

Rồi lạc vào ma đạo

Vì vậy càng cố gắng

Lễ Phật lòng khiêm cung

Quán vô ngã hư không

Để đi qua vực thẳm

Thứ tám là Chánh Định

Bậc thứ nhất Sơ thiền

Thân an lạc vô biên

Dứt xong điều ái dục

Nhưng vẫn còn tầm tứ

Niệm vi tế sâu xa

Về đạo lý bao la

Nên cũng còn chướng ngại

Nhị thiền tâm sạch niệm

Thân tỉnh giác tuôn trào

Như mạch nước dâng cao

Không bao giờ vơi cạn

Tam thiền trùm pháp giới

Thân đồng cõi hư không

Vật chất cũng là tâm

Khắp đất trời an lạc

Tứ thiền là tuyệt đối

Tâm tịch tịnh như như

Cả vũ trụ thái hư

Đã vào nơi bản thể

Nếu tiếp theo quán chiếu

Để chứng đạt Tam Minh

Hành giả sẽ trở thành

Thánh nhân A la hán

Kính lạy Mười Phương Phật

Đường Bát Chánh cao siêu

Con chẳng thể hiểu nhiều

Nhưng nguyện lòng tu tập

Bao chúng sinh lạc lối

Trong tà kiến si mê

Chưa biết chỗ đi về

Dòng luân hồi trôi mãi

Cúi xin Mười Phương Phật

Cho Bát Chánh Đạo này

Đến mọi chốn nghìn nơi

Cho chúng sinh tỉnh ngộ

Nguyện chúng con dũng cảm

Đem Bát Chánh Đạo này

Nói với cả mọi người

Như món quà cao quý.

Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật (3 lần)

TỨ HOẰNG THỆ NGUYỆN

Chúng sinh vô biên thệ nguyện độ

Phiền não vô tận thệ nguyện đoạn

Pháp môn vô lượng thệ nguyện học

Phật đạo vô thượng thệ nguyện hành

TAM TỰ QUY Y

Tự quy y Phật, nguyện cho chúng sinh, hiểu sâu đạo cả, phát tâm vô thượng. (1 lạy) O
Tự quy y Pháp, nguyện cho chúng sinh, thấu rõ kinh tạng, trí tuệ như biển. (1 lạy) O
Tự quy ý Tăng, nguyện cho chúng sinh, tâm ý hòa hợp, biết thương mến nhau. (1 lạy) O

Video: Kinh Bát Chánh Đạo – TT. Thích Nhuận Trí

https://www.youtube.com/watch?v=rQbnDWVB-pA

https://www.youtube.com/watch?v=GXkBL1Gy2c4

https://www.youtube.com/watch?v=xpXdFVqRZMM